Pierwotniaki u gryzoni

Czym są pierwotniaki?
 To pasożyty, powodują choroby u szynszyli, chomików, królików etc.
Są jednokomórkowymi organizmami eukariotycznymi (posiadające jądro komórkowe),
widoczne wyłącznie pod mikroskopem.

Choroby pierwotniakowe są zoonozami (zakaźne dla ludzi). Głownie narażone są dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z obniżoną odpornością.

Jakie pierwotniaki spotykamy najczęściej w organizmach gryzoni?
- Giardia
- Cryptosporidium
- Eimeria

GIARDIA

Choć wyglądem przypomina uroczy balonik, ze szczerym uśmiechem i wielkimi oczami, to w rzeczywistości jest pasożytem siejącym spustoszenie w jelitach naszych puchatych przyjaciół. Bytuje również w wątrobie oraz trzustce.

Istnieje wiele rodzajów Giardia, lecz dla gryzoni najniebezpieczniejsze to Giardia Lamblia (synom. Lamblia intestinalis, Giardia intestinalis) oraz Giardia Muris.

Giardia występuje w dwóch formach:

cysta	trofozoit - dorosła forma

ZARAŻENIE:
- Droga fekalno-oralna
- Kontakt z chorym
- Spożycie zainfekowanej wody lub żywności
- Bezpośrednikontakt z wilgotną ziemią

CYKL:

DIAGNOSTYKA:
Badanie mikroskopowe – świeży oraz ciepły kał
Test immunochromatograficzny (wykrywanie białek produkowane przez Trofozity)

CRYPTOSPORIDIUM

Występuje w postaci oocyst. Oocysty są bardzo małe (w przybliżeniu 4-5 μm). Bytują w komórkach nabłonkowych żołądka lub jelit cienkich. Ich mitochondria nie zawierają DNA.

Genotypowanie pozwoliło na rozpoznanie kilu gatunków;
C. parvum – występuje u ludzi
C. muris,
C. andersoni
C. wrairi - jest specyficznym pasożytem świnek morskich

fot. Dr.Peter Drotman

  ZARAŻENIE:
- Droga fekalna-oralno
- Skażona żywność, woda, ziemia
- Inhalacyjna                                                                                                                            

OBJAWY:
- Wyniszczająca biegunka
- Wzdęcia
- Spadek masy ciała
- Odwodnienie
- Zapalenie jelit
- Przebieg bezobjawowy

DIAGNOSTYKA:
Badanie mikroskopowe
Test immunochromatograficzny (bardziej wiarygodny)

EIMERIA

Występuje w postaci oocyst. Gładkie oraz owalne oocysty, bytują w nabłonkach jelit. Należą do gromady kokcydiów.

• Eimeria intestinalis i E. flavescens są najbardziej patogennymi gatunkami gryzoni
• E. stiedai zarażają komórki nabłonkowe przewodów żółciowych – kokcydioza wątrobowa u królikow
• E. nieschuizi oraz E. . miyairii ich żywicielami są głównie szczury
• E. separata atakują głównie młode gryzonie.

Coudert P, D Licois, F Drouet-Viard, F Provôt, 2000, in: Enfermedades del conejo. Tomo II. 219-34

Prof. Richard Hoop

ZARAŻENIE:
- Droga fekalna-oralna
- Skażona żywność, woda, ziemia
- Inhalacyjna

CYKL: Spożycie zarażonego jedzenia lub wody. Ściany oocyst rozpadają się w żołądku i uwalniane są sporozoity. Przejście do jelit oraz aktywny bezpłciowy podział. Uwalnianie zarodników. Powstania gamet umożliwiających rozmnażanie płciowe. Wydalanie oocyst z kałem.

OBJAWY:
- Anemia
-Odwodnienie
- Zmniejszony apetyt
- Depresja
- Bóle okolicy brzucha
- Biegunka
- Utrata wagi
- Przebieg bezobjawowy

DIAGNOSTYKA:
Badanie mikroskopowe

Zarażenie pierwotniakami u gryzoni może przechodzić bezobjawowo.
Nie tylko zagrożone są zwierzęta hodowlane, ale również inne domowe.
Oocysty są przenoszone w karmach, sianie, wodzie oraz przez inne zwierzęta (tzw. nosiciele)
Aby uniknąć niepotrzebnego bólu i stresu puchatości warto zbadać kał naszych gryzoni na obecność pasożytów oraz pierwotniaków.

W naszym laboratorium oferujemy badanie mikroskopowe oraz immunochromatograficzne.
Należy również skonsultować się z lekarzem weterynarii, aby dokonał oględzin oraz ocenił stan zdrowia gryzonia nawet, gdy nie wykazuje objawów chorobotwórczych.

Wykaz występowania pierwotniaków u danych gatunków gryzoni:

Literatura:
Przewodnik ESCCAP 07 Pierwsza Edycja – Lipiec 2017 . Zwalczanie inwazji pasożytniczych i zakażeń 7 grzybiczych małych ssaków domowych. European scientific companion animal parasites.
Pierwotniakowe zapalenie jelit: kokcydioza Esther van Praag, Ph.D. Tłumaczenie: Teresa Pyza, lek. wet. Dorota Pilich
D.Janczak Inwazje Giardia intestinalis u szynszyli małej (Chinchilla lanigera),Życie Weterynaryjne 2014 89(10)